AFP (ALFA FETOPROTEİN)

• Kanser tedavisi gören hastaların takibinde kullanılır; özellikle testis ve over tümörleri ile hepatoselüler karsinom için.
• Çoğu zaman human koryonik gonadotropin (hCG) ile birlikte kullanılır.
• Bu test, genel popülasyonda kanser taraması amacıyla önerilmez.
• Bu test nöral tüp defektlerinin saptanması amacıyla kullanılmak için uygun değildir.
• Bu test saf seminom veya disgerminom hastalarında yararlı değildir.

Alfa-fetoprotein (AFP), erken fetal dönemde karaciğer tarafından ve çeşitli tümörler tarafından üretilen bir glikoproteindir. Bu tümörler arasında hepatoselüler karsinom, hepatoblastom ve over ile testisin non-seminomatöz germ hücreli tümörleri (örneğin vitellin kese tümörü ve embriyonel karsinom) yer alır. Çalışmaların çoğu hepatoselüler karsinomlu hastaların yaklaşık %70’inde AFP yüksekliği bildirildiğini göstermektedir. Non-seminomatöz testis tümörlerinde ise AFP yüksekliği %50–70 oranında görülmektedir.

AFP gebelik sırasında yükselir. Doğumdan sonra annede AFP’nin devam etmesi nadir görülen kalıtsal bir durumdur. Yenidoğanlarda AFP düzeyleri belirgin derecede yüksektir (>100.000 ng/mL) ve 150 gün içinde hızla <100 ng/mL seviyesine düşer, ardından ilk yıl içinde kademeli olarak normal değerlere iner.

Referans aralığının üzerindeki AFP düzeyleri; benign karaciğer hastalıklarında (ör. viral hepatit, siroz), gastrointestinal sistem tümörlerinde ve karsinoembriyonik antijen ile birlikte ataksi-telangiektazi hastalarında da görülebilir.

AFP’nin biyolojik yarı ömrü yaklaşık 5 gündür.

Referans Aralık : < 7.00 ng/mL

Referans değerler yalnızca gebe olmayan kişiler için geçerlidir; gebelerde fetüsün alfa-fetoprotein üretimi nedeniyle değerler yükselir.

Yenidoğanlar için net bir referans aralığı bulunmamaktadır ancak normal yenidoğanlarda 100.000 ng/mL’nin üzerinde AFP düzeyleri bildirilmiştir ve bu değerler yaşamın ilk 6 ayında hızla düşer. (Literatür referansı: Wu JT, Book L, Sudar K. Serum alpha fetoprotein (AFP) levels in normal infants. Pediatr Res. 1981;15(1):50-52)

Serum belirteçleri maligniteye özgül değildir ve değerler kullanılan yönteme göre değişkenlik gösterebilir.

Test Sonucunun Yorumu:

Alfa-fetoprotein (AFP) düzeyleri çeşitli maligniteler veya benign hastalıklarla ilişkili olarak yükselebilir.

Ameliyattan yaklaşık bir ay sonra AFP değerinin normale dönmemesi, artık (rezidü) tümör varlığını düşündürür.

Remisyon sonrası AFP düzeyinin yükselmesi, tümör nüksünü (rekürrensini) düşündürür; ancak başlangıçta AFP üreten tümörler tekrar ortaya çıktığında her zaman AFP artışı göstermeyebilir.