AIDS Nedir?
AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome), HIV adı verilen virüsün (mikro organizma-mini canlı) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır ve Türkçe açılımı “Edinilmiş Bağışıklık Eksikliği Sendromu”dur. AIDS, HIV virüsü bulaşmış olan bireyin hastalığının ilerlemiş haline karşılık gelmektedir. HIV vücuda girdiğinde, mikroplara karşı konulmasını sağlayan bağışıklık sistemini etkileyip zamanla yok eder. Direnci azalan vücutta, HIV’in etkisinin yanı sıra, çeşitli mikroplar da hastalıklara neden olurlar.
AIDS Virüsü Nasıl Bulaşır?
AIDS virüsü kan, kan ürünleri ve meni yoluyla bulaşır; vücut dışında yaşamını sürdüremez. Aynı hava veya suyu kullanma, sivrisinek sokması, tükürük, gözyaşı, öpüşmek, el sıkışma, sarılma, aynı bardaktan içme, aynı diş fırçasını kullanma, musluklardan su içme ve klozet oturakları ile AIDS virüsü bulaşmaz.
Korunma
AIDS’in en önemli bulaşma yolu cinsel ilişkidir ve her türlü cinsel ilişki ile bulaşabilir. Tek eşliliğe dayalı cinsel ilişkilerde, cinsel yolla olabilecek bulaşmadan korunulur.Cinsel eş sayısının fazlalığının AIDS virüsü bulaşma riskini artıran bir unsur olduğu bilinmelidir.AIDS taşıyıcısının ve hastasının kanında AIDS virüsü bulunur ve AIDS’li kişinin enjektör iğnesinin paylaşılması ya da böyle bir iğnenin batması,AIDS virüsü ile bulaşmış kan nakli,Damar içi uyuşturucu madde kullanmak gibi yollarla hastalık sağlıklı kişilere bulaşır.
HIV / AIDS den korunmak için; sperm, vajinal akıntılar ve kan gibi HIV virüsünün bulunabileceği vücut sıvıları ile teması önleyiniz, yeni tanıştığınız veya şüphelendiğiniz bir kişiyle cinsel ilişkide bulunacak iseniz, ilk temastan itibaren devamlı prezervatif (kondom) kullanınız ve kullanma tarifine tam olarak uyunuz. Alkol ve uyuşturucunun düşünme yetisini zayıflatarak sağlıklı kararlar almayı engellediği ve seks yaşamında olumsuz etkilere neden olduğu unutulmamalıdır.Kanamaya neden olan her türlü girişimde (enjeksiyon, kulak deldirme, akupunktur, döğme, diş muayene ve operasyonları gibi) tek kullanımlık araç gerecin tercih edilmesine ve aletlerin sterilizasyonunun gereği gibi yapılmasına dikkkat edilmelidir.
AIDS’in Belirtileri Nelerdir?
AIDS virüsü bulaştıktan sonra, hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması kişinin yaşam koşulları ve vücut direncine göre, 2-15 yıl, hatta bazen daha uzun bir zaman sürebilir. AIDS’e bağlı olarak vücut direnci zayıflayan kişide, normalde zararsız olan, hafif geçen ya da nadir rastlanan bazı hastalıklar ortaya çıkar. Lenf bezlerinde büyümeler, ağız ve deride tekrarlayan uçuk, yara ve lekeler, nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı, ishal, öksürük görülür. Tüberküloz (verem), pamukçuk, diğer bakteri ve mantar enfeksiyonları gibi ‘fırsatçı enfeksiyonlar’ ortaya çıkar
AIDS Testleri
HIV virüsü alan ve AIDS hastalığına yakalanan kişilerin sayısı arttıkça HIV enfeksiyonu tanısında kullanılan serolojik testlerin de önemi artmaktadır. Virüsü alan kişi virüse karşı antikor (bağışıklık maddeleri) üretir. Anti-HIV testi bu antikorların varlığını gösterir. Kullanılmakta olan testlerin başlıcaları; tarama testleri olarak kullanılan anti HIV- ELISA testi,P24 antijen testi,HIV COMBO,HIV PCR,HIV WESTERN BLOT . Bu testler HIV pozitifliğini daha erken dönemde yakalayabilmektedir. Doğrulama testleri ise anti HIV- Western Blot ve IFA testleridir. HIV mevcudiyetini gösteren referans test HIV proviral DNA testidir. Tedaviyi takipte HIV viral yük (HIV RNA) testi kullanılmaktadır.
HIV COMBO temastan 2 hafta sonra,HIV PCR ise temastan 9-11 gün sonra hastalığı saptama konusunda yardımcı olmaktadır.
Ülkemizde 1985 yılında ilk AIDS vakasının tanınmasının ardından geçen 33 yılda HIV enfeksiyonu ile ilgili önemli aşamalar kaydedilmiştir. Günümüzde virus ile enfekte bireyler, tedavi almak kaydı ile kronik viral enfeksiyon seyri ile neredeyse normal yaşam sürelerine sahip olmaktadırlar ve anneden bebeğe hastalığın geçişi sıfırlanma noktasındadır.
Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar toplumsal sağlık açısından tüm dünyada ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların en önemli nedeni korunmasız yapılan cinsel ilişkilerdir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların birçoğu ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir.
